Την ώρα που η Αγκυρα ακολουθεί τον δρόμο των προκλήσεων, με το Oruc Reis να πλέει νοτίως του Καστελόριζου με ευδιάκριτους στόχους, η Αθήνα ξεκαθαρίζει ότι ο δρόμος αυτός όχι μόνο δεν οδηγεί, αλλά απομακρύνει από το τραπέζι του διαλόγου.
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης κατά τη συνάντησή του με τον Γερμανό υπουργό Εξωτερικών Χάικο Μάας τόνισε ότι υπό αυτές τις συνθήκες προφανώς και δεν μπορεί να γίνει διάλογος.
«Είχαμε συμφωνήσει με την Τουρκία για τις διερευνητικές επαφές. Όμως αντί για ημερομηνία, έχουμε το Oruc Reis εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας. Προφανώς δεν συζητάμε υπό αυτές τις συνθήκες. Προσφέραμε στην Τουρκία μια σαφή επιλογή στην τελευταία σύνοδο κορυφής: Ή μια ανανεωμένη εταιρική σχέση ή συνέπειες σε περίπτωση που συνεχιστεί η προκλητικότητα. Η Τουρκία επέλεξε τη δεύτερη οδό» υπογράμμισε ο κ. Μητσοτάκης.
Ο πρωθυπουργός ξεκαθάρισε επίσης ότι σκοπεύει να θέσει το ζήτημα των τουρκικών προκλήσεων στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ την Πέμπτη και Παρασκευή, αν και το θέμα δεν βρίσκεται στην ατζέντα του Συμβουλίου.
Από την πλευρά του, ο Χάικο Μάας σημείωσε πως «αυτά που είδαμε με το άνοιγμα των Βαρωσίων και το Oruc Reis, αντιβαίνουν πλήρως στα συμφωνηθέντα». Αν και επέμεινε υπέρ του διαλόγου, εξέφρασε κατανόηση για τη στάση της Ελλάδας και επιπλέον εξέφρασε την έντονη ενόχλησή του για τους τουρκικούς χειρισμούς.
Αλλωστε, δεν είναι πολύς καιρός που το Βερολίνο είχε λάβει διαβεβαιώσεις από την πλευρά του Ταγίπ Ερντογάν πως θα αποσυρθεί το Oruc Reis και άλλα σκάφη από την Ανατολική Μεσόγειο, προκειμένου να ανοίξει ο δρόμος για τις ελληνοτουρκικές διερευνητικές επαφές.
Με την επιστροφή του Oruc Reis στη Μεσόγειο η γερμανική διπλωματική πρωτοβουλία εμφανίζεται «κούφια», άνευ αντικρίσματος.
Την ίδια ώρα, δεν είναι μόνο το Oruc Reis που βρίσκεται εντός ελληνικής υφαλοκρηπίδας, αλλά και το έτερο τουρκικό σκάφος σεισμικών ερευνών, το Barbaros, βρίσκεται εντός της κυπριακής ΑΟΖ, στα νοτιοδυτικά της Μεγαλονήσου.
Τα μηνύματα προς την Αγκυρα έρχονται, πάντως, και από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ σε ένα διπλό μήνυμα προς την Τουρκία ζήτησε να σταματήσουν οι προκλησεις τόσο σε ό,τι έχει να κάνει με τον πλου του Oruc Reis και την Ανατολική Μεσόγειο, όσο και με την υπόθεση των Βαρωσίων.
Η Τουρκία, όμως, δεν είναι ο συνομιλητής που θα ακούσει και ανταποκριθεί στις πιέσεις, αλλά ο ταραξίας της περιοχής. Για του λόγου το αληθές, ο εκπρόσωπος του κυβερνώντος κόμματος AKP της Τουρκίας, Ομέρ Τσελίκ σύμφωνα με το CNN Turk, ανέφερε: «Φαίνεται ότι όλες οι δηλώσεις διαφόρων χωρών μετά την επανέναρξη των επιχειρήσεων του Oruc Reis γράφτηκαν από το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών. Τίποτα δεν μπορεί να επιτευχθεί με εκφοβισμούς και επιβολές. Εάν εναντιωνόμαστε σε μια δύναμη που δεν εκτιμά τις διπλωματικές προσπάθειες και με συνεχείς απειλές προσπαθεί να παραβιάσει τα δικαιώματα και τα συμφέροντα της Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου, τότε είμαστε έτοιμοι να της απαντήσουμε τόσο στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων όσο και στο πεδίο [της μάχης]».
Για το άνοιγμα των Βαρωσίων, ο εκπρόσωπος του ΑΚΡ σχολίασε ότι δεν υπάρχει άδικη μεταχείριση. «Υποστηρίζουμε την ΤΔΒΚ, πήραν τη σωστή απόφαση. Αυτή η περιοχή ανήκει στους Τουρκοκύπριους. Κανείς δεν έχει το δικαίωμα να επέμβει».
Γιατί επιλέγει τις προκλήσεις η Τουρκία
Αναλυτές εκτιμούν ότι η Αγκυρα επιλέγει για πολλούς λόγους το δρόμο των προκλήσεων και μάλιστα δεν θεωρούν τυχαίο που οι αποφάσεις για τα Βαρώσια και η NAVTEX για το Oruc Reis εφαρμόζονται μόλις λίγα 24ωρα πριν από μια Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ.
Εκτιμούν, λοιπόν, ότι η Αγκυρα θεωρεί πως χάνει την ευκαιρία ενός διευρυμένου διαλόγου με την Ελλάδα, πέραν των θαλασσίων ζωνών και επιχειρεί να φέρει μερικές ακόμη διεκδικήσεις της στο τραπέζι, όπως είναι η αποστρατιωτικοποίηση των νησιών και το φρένο στην επέκταση χωρικών υδάτων στα 12 ν.μ.
Παράλληλα, η ένταση στην Ανατολική Μεσόγειο είναι μια διέξοδος από άλλα «καυτά» μέτωπα, όπως το Ναγκόρνο Καραμπάχ, η Συρία, ο Λίβανος, όπου η Ρωσία έχει το «πάνω χέρι».
Εξ άλλου, τα εσωτερικά προβλήματα με την υπό κατάρρευση οικονομία της, είναι ένας παράγοντας που πιέζει πολύ την τουρκική κυβέρνηση.
Σε αυτό το πλαίσιο, η Αγκυρα θεωρεί ότι έχει «παράθυρο ευκαιρίας» μέχρι τον Ιανουάριο, καθώς εκμεταλλεύεται τις αμερικανικές εκλογές και το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει δώσει περιθώριο έως το Δεκέμβριο για την επιβολή (των όποιων) κυρώσεων.
