Στη Σύνοδο συμμετείχαν ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν, ο πρωθυπουργός της Ισπανίας Πέδρο Σάντσεθ, ο πρωθυπουργός της Ιταλίας Μάριο Ντράγκι, ο πρωθυπουργός της Κροατίας Αντρέι Πλένκοβιτς, ο πρόεδρος της Κύπρου Νίκος Αναστασιάδης, ο πρωθυπουργός της Μάλτας Ρόμπερτ Αμπέλα, ο πρωθυπουργός της Σλοβενίας Γιάνεζ Γιάνσα, και ο υπουργός Εξωτερικών της Πορτογαλίας Αουγκούστο Σάντος Σίλβα, ενώ το παρών έδωσε και η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Στην ατζέντα των «9» βρέθηκε η Κλιματική Αλλαγή και η ασφάλεια, με το ζήτημα της ισχυροποίησης της κυριαρχίας της ΕΕ μέσω αυτόνομης άμυνας να κερδίζει ολοένα και περισσότερο έδαφος, όπως διαφάνηκε και από τις δηλώσεις.
Στην πολιτική διακήρυξή τους οι εννέα ηγέτες τόνισαν: «Μια ειρηνική, σταθερή, ασφαλής και ευημερούσα Μεσόγειος συνιστά στρατηγική προτεραιότητα της ΕΕ».
Για την ασφάλεια και τη σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο, οι ηγέτες των 9 καλούν όλες τις χώρες της περιοχής να σέβονται την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα των κρατών-μελών της Ε.Ε.
Υπογραμμίζουν ταυτόχρονα ότι η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών πρέπει να γίνεται με ειρηνικά μέσα και σύμφωνα με τη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS). Επαναβεβαιώνουν ακόμη τα συμπεράσματα των Ευρωπαϊκών Συμβουλίων για αποφασιστική δράση με όλα τα μέσα και τις επιλογές που έχει η ΕΕ στη διάθεσή της, προκειμένου να προστατεύσει συμφέροντά της και αυτά των κρατών-μελών της, καθώς και ότι η συνεργασία της Ε.Ε. με την Τουρκία υπόκειται στις αιρεσιμότητες της συμπεριφοράς της, όπως αυτές έχουν περιγραφεί στις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Οι «9» λένε «όχι» στην εργαλειοποίηση του Μεταναστευτικού και στις οργανωμένες προσπάθειες παράνομης εισροής μεταναστών. Υπογραμμίζουν την ανάγκη προστασίας των εξωτερικών συνόρων της Ε.Ε. για την παρεμπόδιση των παράνομων εισόδων, ενώ σε σχέση με τις εξελίξεις στο Αφγανιστάν κάνουν σαφή αναφορά στην ανάγκη ενίσχυσης της συνεργασίας με χώρες που βρίσκονται κοντά στο Αφγανιστάν.
Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στις στρατηγικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ΕΕ και στην ανάγκη να κάνει ένα βήμα μπροστά όσον αφορά στην ικανότητά της να δρα στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας. Υπογραμμίζεται μάλιστα η ανάγκη για τη δημιουργία μιας κοινής στρατηγικής κουλτούρας για την ασφάλεια και την άμυνα μεταξύ των κρατών-μελών και των θεσμών της ΕΕ.
Αυστηρό μήνυμα του πρωθυπουργού προς την Τουρκία
Αυστηρό μήνυμα προς την Τουρκία έστειλε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης μετά τη Σύνοδο Κορυφής EUMED 9.
«Θεμελιώδης προτεραιότητα όλων μας παραμένει η ασφάλεια και η σταθερότητα σε όλο το εύρος της Μεσογείου, με βάση πάντα το Διεθνές Δίκαιο, τη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας που οι χώρες μας, όλες, έχουν υπογράψει και τιμούν. Και την εφαρμογή της οποίας βέβαια όχι απλά απαιτούν, αλλά και εγγυώνται. Αυτό αφορά όλες τις χώρες, αφορά και τη γειτονική Τουρκία, η οποία είναι καιρός πια να εγκαταλείψει την επιθετική συμπεριφορά απέναντι στην Κύπρο, στην Ελλάδα, αλλά και συνολικά στην περιοχή», ανέφερε χαρακτηριστικά ο πρωθυπουργός και πρόσθεσε:
Στη συνέχεια σημείωσε πως οι σχέσεις της ΕΕ με την Άγκυρα καταγράφονται σε όλα τα συμπεράσματα των Ευρωπαϊκών Συμβουλίων «και τώρα στέλνουν και τα μεσογειακά κράτη το δικό τους μήνυμα».
«Πρόκειται για μία ακόμα παράμετρο η οποία αναδεικνύει την ανάγκη στρατηγικής αυτονομίας της Ευρώπης, τη χάραξη του δικού της δρόμου στην άμυνα, στην ασφάλεια, στην ενέργεια, στην οικονομία, στην υγεία».
Όπως είπε, είναι προβλήματα που θέτουν, πια, επιτακτικά στο τραπέζι τα ίδια τα γεγονότα αλλά και οι πρόσφατες αναδιατάξεις στην παγκόσμια σκακιέρα. Είναι μία επιλογή που, προφανώς, προϋποθέτει νέους συνδυασμούς στο πλέγμα των συμμαχιών μας. Αλλά προβάλει, πλέον, ως αδήριτος στόχος και για την επίτευξή του η Ελλάδα θα βρεθεί στην πρώτη γραμμή.
Στο σημείο αυτό, ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε στο μεταναστευτικό, σημειώνοντας πως η διακήρυξη της EUMED 9 είναι ξεκάθαρη και σε ό,τι αφορά υβριδικές απειλές, όπως η εκμετάλλευση των μεταναστευτικών ροών και η μετατροπή τους σε μοχλό πίεσης για άλλους στόχους. Είναι κάτι -σημείωσε- που παραβιάζει, προφανώς, τα δικαιώματα του ανθρώπου, ένα ζήτημα το οποίο αποκτά όμως νέα χαρακτηριστικά στη σκιά των πρόσφατων εξελίξεων στο Αφγανιστάν.
«Σήμερα περισσότερο παρά ποτέ είναι επιτακτική η εξάρθρωση παράνομων δικτύων διακίνησης ανθρώπων», σημείωσε και διαμήνυσε πως:
«Δεν θα επιτρέψουμε την επανάληψη του φαινομένου των ανεξέλεγκτων μεταναστευτικών ροών που βιώσαμε το 2015».
Μακρόν: Υποστηρίζουμε την ακεραιότητα της Κύπρου
Το μήνυμα πως η ΕΕ πρέπει να είναι σε θέση να αντιμετωπίζει προκλήσεις και απειλές που αφορούν τη γειτονιά μας, αλλά και να δημιουργεί συμμαχίες, έστειλε από την Αθήνα ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν στη δήλωσή του μετά τη Σύνοδο Κορυφής των κρατών-μελών του νότου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EUMED9).
Αναφερόμενος στη συζήτηση των ηγετών των κρατών – μελών του Νότου σε σχέση με την Τουρκία, ο Εμανουέλ Μακρόν είπε πως «μεταφέραμε ένα μήνυμα σταθερότητας και ειρήνης». Σε αυτό το πλαίσιο, υπογράμμισε πως «ήδη μπορούμε να δούμε αποτελέσματα, δεδομένου ότι ήδη παρατηρούμε αποκλιμάκωση όσον αφορά την περιοχή της Νοτιανατολικής Μεσογείου. Είναι ένα πάρα πολύ απτό και συγκεκριμένο αποτέλεσμα».
Επίσης, ο Γάλλος Πρόεδρος εξέφρασε την υποστήριξή του στην Κύπρο και στην ακεραιότητά της.
Περαιτέρω, γνωστοποίησε πως τον Νοέμβριο θα διοργανωθεί μια νέα σύνοδος της ΕΕ για τη Λιβύη.
Αναστασιάδης: Επαναλαμβάνουμε την πρότασή μας για οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών με την Τουρκία
Οι τακτικές μας συναντήσεις και τα όποια αποτελέσματα και η μεταξύ μας αλληλοενημέρωση και ο συντονισμός συνιστούν πολύτιμο εργαλείο, δήλωσε ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης.
«Κοινή ήταν η θέση που καταγράφηκε στην ειδική σύνοδο για την κλιματική αλλαγή για επίσπευση υλοποίησης των Παρισίων. Ενημέρωσα για την πρωτοβουλία που έχει αναλάβει η κυπριακή δημοκρατία για τον καταρτισμό ενός περιφερειακού σχεδίου δράσης.
Μας απασχόλησε και το φλέγον θέμα του μεταναστευτικού. Όλα τα μεσογειακά κράτη παραμένουν σε εγρήγορση.
Συζητήσαμε τις τελευταίες διεθνείς εξελίξεις. Χρήζουν άμεσων λύσεων προβλήματα που θέτουν σε κίνδυνο την ειρήνη στην περιοχή. Καταγράφηκαν ταυτόσημες απόψεις σε μια σειρά θεμάτων που αποτελούν προτεραιότητα στην ατζέντα του ευρωπαϊκού συμβουλίου.
Άφησα τελευταίες τις έκνομες ενέργειες της Τουρκίας έναντι της Κύπρου και τις απαράδεκτες ενέργειες και αξιώσεις για το κυπριακό. Η δική μας θέση παραμένει προσηλωμένη στο διεθνές δίκαιο, στα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών και επαναλαμβάνουμε την πρότασή μας για μόνιμη διευθέτηση του ζητήματος, από τη μια οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών με την Τουρκία και από την άλλη για λύση που θα εδράζεται στο διεθνές δίκαιο», ανέφερε ο Πρόεδρος Αναστασιάδης.
Στην Τουρκία αναφέρθηκε και ο Ιταλός πρωθυπουργός Μάριο Ντράγκι κατά τις δηλώσεις του μετά το πέρας της Συνόδου Κορυφής. «Βασικό σημείο η ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας. Στο πλαίσιο της συνόδου συζητήσαμε επίσης για το θέμα της ασφάλειας στη Μεσόγειο, τη Λιβύη και την Τυνησία. Η ομάδα των μεσογειακών χωρών είναι αποφασισμένη να συμβάλλει στην σταθεροποίηση της ευρύτερης περιοχής».
Την ανάγκη η Ευρώπη να δώσει λύσεις στο μεταναστευτικό θέμα, επισήμανε ο πρωθυπουργός της Ισπανίας, Πέδρο Σάντσεθ, στις δηλώσεις του. «Οι μεταναστευτικές ροές είναι έντονες για αυτό θα πρέπει να καταβάλλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια προκειμένου να έχουμε μία συγκεκριμένη απάντηση για το συγκεκριμένο ζήτημα» σημείωσε. Μιλώντας για τα θέματα της ασφάλειας, ο Ισπανός πρωθυπουργός είπε πως είναι πολύ σημαντική η ευρωπαϊκή άμυνα «γιατί μέσω αυτής θα οδηγηθούμε στην Ευρώπη της ασφάλειας και έτσι θα ενισχύσουμε την ευρωπαϊκή κυριαρχία».
Ο πρωθυπουργός της Μάλτας, Ρόμπερτ Αμπέλα, κατά τις δηλώσεις του εξέφρασε την αλληλεγγύη του στην Κύπρο, επισημαίνοντας ότι ο σεβασμός του διεθνούς δικαίου και του διαλογου είναι ο μόνος δρόμος για το μέλλον. «Η Τουρκία είναι σημαντικός παίκτης στην περιοχή και εταίρος της ΕΕ. Να εστιάσουμε στο διάλογο και τη συνεργασία με την Τουρκία για το μεταναστευτικό. Η περίπτωση του Αφγανιστάν είναι πολύπλευρη περίπτωση, η οποία μπορεί να έχει σημαντικές συνέπειες για την Ευρώπη. Η επιλογή η ΕΕ να μην εστιάσει σε αυτό το θέμα ουσιαστικά δεν υφίσταται. Η ΕΕ πρέπει να συνεργαστεί με γειτονικές χώρες του Αφγανιστάν», συμπλήρωσε.
Σε άλλο σημείο των δηλώσεών του ο κ. Αμπέλα σημείωσε ότι πρέπει «να δώσουμε ευκαιρίες στη Λιβύη». Ειδικότερα ανέφερε «να συζητήσουμε για το θέμα των επενδύσεων στην Λιβύη και δεν πρέπει να την θεωρούμε ως πηγή παράνομης μετανάστευσης.
Ολόκληρο το κείμενο της Διακήρυξης της Αθήνας
