Φωτ.: Chief Mass Communication Specialist Amanda R. Gray/U.S. Navy via AP
Σοβαρές αναταράξεις μεταξύ των κρατών της Δύσης έχει προκαλέσει η θεωρούμενη ως αυθαίρετη συμφωνία ασφαλείας των ΗΠΑ και Βρετανίας με την Αυστραλία για θωράκιση της τελευταίας στον Ινδικό και Ειρηνικό Ωκεανό, με πολλά βέλη εξ οικείων μετά την ανακοίνωσή της. Οι αντιδράσεις δεν προέρχονται μόνο από την άμεσα θιγόμενη Κίνα αλλά και από την Ευρώπη και τη Νέα Ζηλανδία.
Η συνεργασία των τριών αγγλόφωνων δυνάμεων (γνωστή πλέον ως AUKUS από τα αρχικά των τριών συμβαλλόμενων χωρών) στρέφεται σαφώς υπέρ της αμυντικής ενίσχυσης της Αυστραλίας έναντι του κινεζικού μαξιμαλισμού, ακόμη κι αν δεν αναφέρεται πουθενά η λέξη Κίνα, και ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον είπε ότι «δεν στοχεύει να είναι εχθρική προς την Κίνα».
Πέρα από τη σφοδρή απάντηση της Κίνας διά της πρεσβείας της στις ΗΠΑ, που έκανε λόγο για ψυχροπολεμικές κινήσεις, έντονη ήταν η αντίδραση από το Παρίσι, τις Βρυξέλλες και το Ουέλιγκτον.
Ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Ζαν-Ιβ Λε Ντριάν κατακεραύνωσε την Πέμπτη την απόφαση της Καμπέρας να ακυρώσει συμφωνία για την αγορά υποβρυχίων από γαλλική εταιρεία, μιλώντας για «βάναυση, μονομερή και απρόβλεπτη απόφαση, που συνιστά πισώπλατο μαχαίρωμα» και θυμίζει την περίοδο Τραμπ.
Διαβάστε επίσης:
Την Παρασκευή ο Αυστραλός πρωθυπουργός Σκοτ Μόρισον απέκρουσε τις επικρίσεις της Γαλλίας εξηγώντας ότι είχε ξεκαθαρίσει από τον Ιούνιο στον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν ότι αυτό ενδέχεται να συμβεί, ενώ απέρριψε και την οργισμένη αντίδραση της Κίνας για το σύμφωνο ασφαλείας AUKUS.
Η Γαλλία ακύρωσε εκδήλωση για την γαλλοαμερικανική φιλία που ήταν προγραμματισμένη στις ΗΠΑ, ενώ και ο ύπατος εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την εξωτερική πολιτική Ζόζεπ Μπορέλ έδειξε ενοχλημένος λέγοντας ότι η ΕΕ δεν είχε την παραμικρή ενημέρωση για την AUKUS.
Η Αυστραλία καθίσταται πλέον η έβδομη χώρα στον κόσμο που θα διαθέτει πυρηνοκίνητα υποβρύχια, αρχικά οκτώ στον αριθμό. Ως τώρα η μερίδα του λέοντος στο υπερόπλο αυτό ανήκει στις ΗΠΑ, όπως δείχνει το αναλυτικό γράφημα του BBC, με στοιχεία από το Διεθνές Ινστιτούτο Στρατηγικών Σπουδών. Με κίτρινο χρώμα φαίνονται τα πυρηνοκίνητα υποβρύχια που φέρουν πυραύλους (βαλλιστικούς), ενώ με λευκό εκείνα που είναι απλώς επιθετικά. Όλα όμως έχουν τεράστια αυτονομία (αντέχουν μήνες κάτω από το νερό, χωρίς ανεφοδιασμό) και ανιχνεύονται πολύ δύσκολα.
Η δε Νέα Ζηλανδία τονίζει ότι κρατά αποστάσεις από τον εξοπλισμό της γειτονικής Αυστραλίας με πυρηνοκίνητα υποβρύχια, απαγορεύοντας την είσοδό τους στα χωρικά ύδατα της χώρας των Μαορί. Αυτό μόνο τυχαίο δεν είναι καθώς η Νέα Ζηλανδία έχει επιλέξει να έχει ανοικτούς διαύλους όχι μόνο με τη Δύση αλλά και με το Πεκίνο.
Η κινεζική κυβέρνηση μάλιστα φρόντισε την Παρασκευή να ενισχύσει τη θέση της στην περιοχή, στέλνοντας στο Ουέλιγκτον επίσημη αίτηση ένταξης της Κίνας στο εμπορικό σύμφωνο του Ειρηνικού Ωκεανού, του οποίου η Νέα Ζηλανδία είναι η θεματοφύλακας.
Οι επικρίσεις όμως στην AUKUS ήρθαν και από το εσωτερικό μέτωπο, όπως η κοινοβουλευτική ερώτηση που κατέθεσε στον κ. Τζόνσον η προκάτοχός του, Τερέζα Μέι, ανησυχώντας μήπως η συμφωνία «μάς σέρνει σε έναν πόλεμο κατά της Κίνας».
Επιπλέον, παρά την ανοικτή στήριξη της Ουάσιγκτον στην ασφάλεια της Αυστραλίας, καταγράφηκε κριτική στον πρόεδρο Τζο Μπάιντεν ακόμη και από τα αυστραλιανά μέσα ενημέρωσης, με αφορμή το φαινομενικό του μπέρδεμα στην ομιλία του, όταν δεν έβρισκε το όνομα του κ. Μόρισον, και τον αποκάλεσε «φίλο», ενώ σε άλλο στιγμιότυπο φαίνεται να σέρνει τα λόγια του.
US President Joe Biden appeared to forget the name of Australian PM Scott Morrison during this morning’s AUKUS announcement.
After thanking UK PM Boris Johnson, Biden said: “I wanna thank that fella Down Under, thank you very much pal.” #AUKUS #auspol pic.twitter.com/LEcTzxlNuc
— 10 News First (@10NewsFirst) September 15, 2021
Με πληροφορίες από BBC, China Daily, Sky News Australia, ΑΠΕ-ΜΠΕ, Reuters