Μάχη για το μείγμα «μαστιγίου-καρότου» στην Τουρκία δίνεται στη Σύνοδο Κορυφής, όπου η μάχη για τις λέξεις και τις τελικές διατυπώσεις συνεχίζεται με αμείωτη ένταση.
Λίγο πριν από τις 22:00 ώρα Ελλάδος ολοκληρώθηκε η πενταμερής έκτακτη συνάντηση που είχαν στις Βρυξέλλες για να αρθεί το αδιέξοδο ο Κυριάκος Μητσοτάκης, η Αγκελα Μέρκελ, ο Εμανουέλ Μακρόν, ο Νίκος Αναστασιάδης και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ.
Στην έκτακτη συνάντηση συμφωνήθηκε να γραφτεί ένα ακόμη προσχέδιο με διορθώσεις, καθώς το πρώτο απερρίφθη τόσο από τον Κυριάκο Μητσοτάκη όσο και από τον Πρόεδρο της Κύπρου, Νίκο Αναστασιάδη.
Όπως τόνισε σε δήλωσή του ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Στέλιος Πέτσας, δεν ήταν ισορροπημένο.
Νέο προσχέδιο κατέθεσε ο Σαρλ Μισέλ
Σύμφωνα με το ΚΥΠΕ, ο Σαρλ Μισέλ παρέδωσε ένα νέο προσχέδιο συμπερασμάτων για την Τουρκία στις 27 αντιπροσωπείες των κρατών-μελών της ΕΕ. Το νέο κείμενο βασίζεται στα δύο προηγούμενα και προσθέτει την έντονη καταδίκη της ΕΕ για τις παράνομες τουρκικές γεωτρήσεις εντός της κυπριακής ΑΟΖ, σημειώνει ότι η ΕΕ «είναι πλήρως δεσμευμένη στην επίλυση του Κυπριακού», διατηρεί τη φράση για «χρήση όλων των μέσων» σε περίπτωση μονομερών ενεργειών της Τουρκίας, δεσμεύει το Συμβούλιο για αποφάσεις έως τον Δεκέμβριο και περιλαμβάνει την ελληνική φράση για «οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και των αποκλειστικών οικονομικών ζωνών».
Σύμφωνα με το Politico το νέο προσχέδιο διαγράφει την προηγούμενη αναφορά για τη διανομή των πόρων των υδρογονανθράκων στην περιοχή της Κύπρου.
Κατά την ολονύχτια -όπως προδιαγράφεται- διαβούλευση, κυβερνητικές πηγές ανέμεναν ότι θα κατατεθούν 3-4 προσχέδια προκειμένου να επιτευχθεί η συναίνεση. «Τα προσχέδια δεν είναι γραμμένα στην πέτρα, η διαβούλευση είναι συνεχής», ανέφεραν οι ίδιες πηγές.
Οι ηγέτες μπήκαν για το δείπνο, για να συζητήσουν το Ναγκόρνο-Καραμπάχ και την υπόθεση Ναβάλνι, και αμέσως μετά θα συζητηθεί το νέο προσχέδιο συμπερασμάτων.
Το μενού στο δείπνο των «27» περιελάμβανε γεμιστά ορτύκια και σαλάτα με φασολάκια, ψητό ιβηρικό χοιρινό φιλέτο με ψητά λαχανικά και σορμπέ βατόμουρου.
Κυβερνητικές πηγές τελούν εν αναμονή του νέου draft και υπάρχει η εκτίμηση ότι θα ικανοποιήσει τα ελληνικά αιτήματα.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Η Αθήνα κατέθεσε αντιπρόταση προσχεδίου. Οπως αναφέρει το Politico, επικαλούμενο ανώτερο Ελληνα αξιωματούχο: «Θα επιστρέψουν σε ένα δεύτερο προσχέδιο, το οποίο θα είναι καλύτερο από το πρώτο, μετά το δείπνο».
Το δεύτερο υπό συζήτηση προσχέδιο έχει μια παράγραφο με αυστηρή διατύπωση για την Τουρκία, αλλά δεν αναφέρει τη λέξη «κυρώσεις», σύμφωνα με τον αξιωματούχο, αλλά τη λέξη «εργαλεία» και ειδικότερα ανέφερε ότι «η ΕΕ είναι έτοιμη να χρησιμοποιήσει όλα τα εργαλεία και τα μέσα που έχει στη διάθεσή της προκειμένου να διασφαλίσει τον σεβασμό και την εδαφική ακεραιότητα της Ελλάδας και της Κύπρου».
Σύμφωνα με Κύπριο αξιωματούχο, η συζήτηση για την Τουρκία στο Συμβούλιο Κορυφής είναι πιθανόν να συνεχιστεί και την Παρασκευή.
Τα 5 σημεία της ελληνικής πρότασης στη Σύνοδο Κορυφής
- «η ΕΕ παραμένει δεσμευμένη στην δημιουργία περιβάλλοντος εμπιστοσύνης και ενός περιβάλλοντος συνεργασίας και κοινά επωφελούς συνεργασίας με την Τουρκία»
- «οι μονομερείς έρευνες για υδρογονάνθρακες πρέπει να τερματιστούν αμέσως»
- «όπως η Τουρκία δεσμευθεί στον διάλογο με καλή πίστη και απέχει από μονομερείς ενέργειες που θα έρθουν σε αντίθεση με τα συμφέροντα της ΕΕ και παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο και τα κυριαρχικά δικαιώματα των κρατών-μελών, κάτι το οποίο αποτελεί απόλυτη προϋπόθεση»
- «η ΕΕ καλοσωρίζει τα βήματα οικοδόμησης εμπιστοσύνης μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας και την ανακοίνωση της επανέναρξης άμεσων διερευνητικών επαφών για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ των δύο κρατών, μέσω διαπραγματεύσεων και προσφυγής στο Διεθνές Δικαστήριο»
- «η ΕΕ επαναλαμβάνει πως μονομερείς ανακοινώσεις θαλάσσιων δικαιοδοσιών όπως στο χάρτη Γαλάζια Πατρίδα δεν συνάδουν με το Δίκαιο της Θάλασσας και δεν παράγουν έννομα αποτελέσματα για τρίτες χώρες».
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Οι διαβουλεύσεις ήρθαν μετά το «μπλόκο» της Αθήνας στο προσχέδιο συμπερασμάτων της ΕΕ, που δεν ικανοποιούσε την ελληνική πλευρά. Σύμφωνα με κυβερνητική πηγή, στο πρώτο κείμενο θα πρέπει να υπάρξουν πολλές αλλαγές και προσθήκες.
Προϊδεάζοντας για τη νύχτα-θρίλερ στις Βρυξέλλες, στο δείπνο των ηγετών, η κυβερνητική πηγή ανέφερε χαρακτηριστικά: «Έχει κυκλοφορήσει ένα πρώτο draft των συμπερασμάτων, το οποίο δεν είναι αποδεκτό από εμάς και θέλει ακόμα πολλή δουλειά. Δεν θέλουμε να το δραματοποιήσουμε, θέλουμε όμως να δείξουμε ότι δεν θα δεχτούμε ένα κείμενο όπως είναι και θα δουλέψουμε ώστε να αλλάξει για να αντικατοπτρίζει πληρέστερα και τις θέσεις της Ελλάδος».
Το προσχέδιο συμπερασμάτων προκάλεσε και την αντίδραση του Νίκου Αναστασιάδη, καθώς περιείχε αναφορές που δεν ικανοποιούσαν την κυπριακή πλευρά.
«Δάκτυλος» Μέρκελ το draft με ήπια αναφορά στην Τουρκία
Είναι προφανές ότι το draft που περιλαμβάνει ήπια αναφορά στην Τουρκία ήταν απόρροια της επιρροής της Γερμανίας, η οποία δεν επιθυμεί κυρώσεις κατά της Αγκυρας. Κάτι που άλλωστε διεφάνη και από τις δηλώσεις της καγκελαρίου Μέρκελ, η οποία, προσερχόμενη στη Σύνοδο Κορυφής, δήλωσε ότι θέλουμε εποικοδομητική σχέση με την Τουρκία και τάχθηκε κατά των κυρώσεων.
Η Ανγκελα Μέρκελ φέρεται να μη θέλει να υπάρχει αναφορά για κυρώσεις, επικαλούμενη τη συμφωνία που ανακοινώθηκε νωρίτερα σήμερα για μηχανισμό αποτροπής των εντάσεων μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας υπό την αιγίδα του ΝΑΤΟ.
Διεκόπη η Σύνοδος Κορυφής για 45 λεπτά
Λόγω της ελληνικής αντίδρασης, η συνεδρίαση διεκόπη στις 20:10 (ώρα Ελλάδος) για 45′, όπως ανακοίνωσε ο ο εκπρόσωπος του Σαρλ Μισέλ, για να μεσολαβήσουν διαβουλεύσεις και να ξαναγραφεί το προσχέδιο.
Το προσχέδιο της Συνόδου που μπλόκαρε η Αθήνα
«Η ΕΕ έχει στρατηγικό ενδιαφέρον για ένα σταθερό και ασφαλές περιβάλλον στη Μεσόγειο και για την ανάπτυξη μιας συνεργασίας και αμοιβαία επωφελής σχέση με την Τουρκία. Όλες οι διαφορές πρέπει να επιλυθούν μέσω ειρηνικού διαλόγου και σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο. Σε αυτό το πλαίσιο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επαναλαμβάνει την πλήρη αλληλεγγύη του προς την Ελλάδα και την Κύπρο, των οποίων τα κυριαρχικά δικαιώματα πρέπει να γίνονται σεβαστά. Η ΕΕ είναι έτοιμη να χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή της για την προώθηση αυτών των στόχων», αναφέρει το προσχέδιο που «είδε» το ΚΥΠΕ.
«Η ΕΕ χαιρετίζει τα πρόσφατα βήματα οικοδόμησης εμπιστοσύνης από την Ελλάδα και την Τουρκία, καθώς και την ανακοίνωση ότι θα συνεχίσουν τις διερευνητικές συνομιλίες τους. Αυτές οι προσπάθειες πρέπει να συνεχιστούν και να διευρυνθούν».
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Σύνοδος Κορυφής: Η «ντρίμπλα» του Σαρλ Μισέλ -Γιατί άλλαξε την ατζέντα στη συζήτηση για την Τουρκία
Σύνοδος Κορυφής: Η μέση λύση για τις κυρώσεις και το ορόσημο της 12ης Οκτωβρίου
«Ταυτόχρονα, πρέπει να σταματήσουν οι παραβιάσεις των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί την Τουρκία να απέχει από μονομερείς δραστηριότητες εξερεύνησης υδρογονανθράκων σε αμφισβητούμενες θαλάσσιες περιοχές, κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου, και να αρχίσει διάλογο με στόχο την επίλυση όλων των θαλάσσιων διαφορών μεταξύ Τουρκίας και Κύπρου».
«Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υποστηρίζει την ταχεία επανάληψη των διαπραγματεύσεων υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών, για την επίτευξη συμφωνίας για την ίδρυση διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα. Πρέπει επίσης να αντιμετωπιστούν ζητήματα μετανάστευσης, καθώς και κατανομή εσόδων από πόρους υδρογονανθράκων. Η ΕΕ είναι έτοιμη να διαδραματίσει ενεργό ρόλο στη στήριξη των διαπραγματεύσεων, μεταξύ άλλων διορίζοντας, μετά την επανάληψη (των συζητήσεων), έναν εκπρόσωπο στην αποστολή του ΟΗΕ».
Τα «καρότα» προς την Τουρκία
Ωστόσο, το draft είχε και μερικά «καρότα» για την Τουρκία:
Εφόσον διατηρηθούν εποικοδομητικές προσπάθειες για την αντιμετώπιση ζητημάτων στην Ανατολική Μεσόγειο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συμφώνησε:
- υποστήριξη και ενθάρρυνση της εμβάθυνσης των άμεσων συνομιλιών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας σε πολιτικό και τεχνικό επίπεδο ·
- να ξεκινήσει μια θετική πολιτική ατζέντα ΕΕ-Τουρκίας με ιδιαίτερη έμφαση στον εκσυγχρονισμό της τελωνειακής ένωσης και τη διευκόλυνση του εμπορίου, τις επαφές μεταξύ ανθρώπων, τους διαλόγους υψηλού επιπέδου, τη συνεχιζόμενη συνεργασία σε θέματα μετανάστευσης, σύμφωνα με τη δήλωση ΕΕ-Τουρκίας του 2016. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί τον πρόεδρό του, με την υποστήριξη του προέδρου της Επιτροπής και του ύπατου εκπροσώπου να αναπτύξει πρόταση για την αναζωογόνηση της ατζέντας ΕΕ-Τουρκίας προς τούτο.
Τέλος, η Σύνοδος Κορυφής καλεί για μια Πολυμερή Διάσκεψη για την Ανατολική Μεσόγειο και καλεί τον ύπατο εκπρόσωπο να ξεκινήσει συνομιλίες σχετικά με την οργάνωσή της. Λεπτομέρειες, όπως η συμμετοχή, το πεδίο εφαρμογής και το χρονοδιάγραμμα, θα πρέπει να συμφωνηθούν με όλα τα εμπλεκόμενα μέρη.
Η διάσκεψη θα μπορούσε να αντιμετωπίσει ζητήματα για τα οποία απαιτείται πολυμερής λύση, συμπεριλαμβανομένης της θαλάσσιας οριοθέτησης, της ασφάλειας, της ενέργειας, της μετανάστευσης και της οικονομικής συνεργασίας.
