Στην Κωνσταντινούπολη βρίσκονται ήδη από το απόγευμα της Κυριακής ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματικής ομάδας στις διερευνητικές επαφές θα είναι ο πρέσβης ε.τ. Παύλος Αποστολίδης, που έχει ηγηθεί στους περισσότερους γύρους των διερευνητικών συνομιλιών και ο έμπειρος διπλωμάτης, πρέσβης Αλέξανδρος Κουγιού. Η τουρκική πλευρά εκπροσωπείται από τον υφυπουργό Εεξωτερικών Σεντάτ Ονάλ, και επικεφαλής της Διεύθυνσης Ναυτιλίας, Αεροπλοΐας και Συνόρων του τουρκικού ΥΠΕΞ, Τσαγατάι Ερτσίγες. Ο επί σειρά ετών εκπρόσωπος της Τουρκίας στις διερευνητικές Φεριντούν Σινιρλίογλου δεν συμμετέχει, καθώς εκπροσωπεί τη χώρα του στα Ηνωμένα Έθνη. Η πρώτη συνάντηση των δύο αντιπροσωπειών έχει οριστεί για τις 10.00πμ.
«Στις διερευνητικές δεν συζητείται θέμα αποστρατιωτικοποίησης των νησιών. Δεν συζητείται θέμα που αφορά την εθνική κυριαρχία», δήλωσε, λίγα εικοσιτετράωρα πριν από τις διερευνητικές επαφές ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας.
Σε συνέντευξή του στην «Εφημερίδα των Συντακτών» διευκρινίζει ότι οι διερευνητικές δεν έχουν «μυθική διάσταση» και ξεκαθαρίζει προς κάθε κατεύθυνση ότι «το ζήτημα των ενδεχόμενων μελλοντικών διαπραγματεύσεων θα είναι η οριοθέτηση της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης και της υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο στη βάση του Διεθνούς Δικαίου και πώς μπορεί να επιτευχθεί».
Στην ίδια συνέντευξη ο κ. Δένδιας υπογράμμισε ότι ο καθορισμός των χωρικών υδάτων είναι εκτός ατζέντας.
Κατά την πρόσφατη συζήτηση στη Βουλή και κατόπιν σχολίων που ακούστηκαν από την πλευρά της αξιωματικής αντιπολίτευσης και του τέως υπουργού Γιώργου Κατρούγκαλου αναφορικά με σχετική τοποθέτηση του πρωθυπουργού, ο κ. Δένδιας είχε δηλώσει: «Όσον αφορά την ερμηνεία των φράσεων του πρωθυπουργού, η οποία υπονοεί ότι ο πρωθυπουργός, ο συγκεκριμένος πρωθυπουργός, θα διαπραγματευόταν με την Τουρκία τα χωρικά ύδατα, θα μου επιτρέψετε να σας πω ότι αυτό αντίκειται στη λογική. Ουδείς πρωθυπουργός της Ελληνικής Δημοκρατίας, οποτεδήποτε, θα διαπραγματευόταν το θέμα των χωρικών υδάτων, γιατί είναι θέμα κυριαρχίας και δεν είναι θέμα διαπραγμάτευσης».
Την ίδια θέση επανέλαβε και ο εκπρόσωπος του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών, Αλέξανδρος Παπαϊωάννου: «Θα επαναλάβω αυτό που είπε ο υπουργός Εξωτερικών και ο πρωθυπουργός, ότι είναι αναφαίρετο δικαίωμα της Ελλάδας να κάνει χρήση του δικαιώματός της επέκτασης των χωρικών υδάτων, όπως προβλέπεται και από τη σύμβαση του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας για την επέκταση των χωρικών υδάτων, οπουδήποτε και οποτεδήποτε κρίνει εκείνη ότι επιθυμεί. Αυτό δεν τίθεται υπό αμφισβήτηση».
Επανέλαβε επίσης τη θέση της Ελλάδας ότι οι διερευνητικές επαφές είναι άτυπες, μη δεσμευτικές συζητήσεις, προκειμένου να διερευνηθούν σημεία σύγκλισης για ενδεχόμενες μελλοντικές διαπραγματεύσεις για την οριοθέτηση της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης και της υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο στη βάση του Διεθνούς Δικαίου.
Σαμαράς: Με «πειρατές» δεν κάνεις διάλογο
Μια ημέρα πριν από την έναρξη των διερευνητικών, ο πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς, σε συνέντευξή του στην «Καθημερινής της Κυριακής» εξέφρασε επιφυλάξεις για τις διερευνητικές επαφές: «Με «πειρατές» δεν κάνεις διάλογο! Να σας το πω αλλιώς: Τον επεκτατιστή δεν τον κατευνάζεις. Γιατί έτσι γίνεται πιο αδίστακτος», σημειώνει ο κ. Σαμαράς.
Στις δηλώσεις του, οι οποίες αναμένεται να πυροδοτήσουν πολιτικές αντιπαραθέσεις, εμφανίζεται κατηγορηματικά αντίθετος και με το ενδεχόμενο προσφυγής των δύο πλευρών στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. «Θα παραιτηθούμε μόνοι μας από όλα όσα προβλέπει υπέρ μας το διεθνές δίκαιο», υποστηρίζοντας ότι δεν μπορείς να υπογράψεις συνυποσχετικό με την Τουρκία που δεν αναγνωρίζει το Δίκαιο της Θάλασσας», δηλώνει χαρακτηριστικά ο πρώην πρωθυπουργός.
Βαληνάκης: Γιατί προσφέρει η Ελλάδα σωσίβιο στον Ερντογάν;
Το ερώτημα «μετά από όσα έγιναν, τι στρατηγικό συμφέρον έχει η Ελλάδα να σπεύσει με τέτοια “πρεμούρα” να χαρίσει ένα ακόμη σωσίβιο στον Ερντογάν; Και κυρίως, γιατί να αφήνεται από την ΕΕ να αντιμετωπίσει μόνη την Τουρκία, όταν μπορεί με αλλαγή στρατηγικής να μετατρέψει τον διάλογο για τις θαλάσσιες ζώνες σε (πολύ ασφαλέστερη) ευρωτουρκική διαδικασία;» θέτει με άρθρο του στο CNN Greece ο πρώην υφυπουργός Εξωτερικών, Γιάννης Βαληνάκης.
Σύμφωνα με τον καθηγητή Βαληνάκη, μια αναβολή έναρξης των διερευνητικών μέχρι να αποφασίσει η ΕΕ τον Μάρτιο θα ήταν ασφαλώς πιο συμφέρουσα. «Ξεκινάμε ξανά —δυστυχώς χωρίς οποιαδήποτε διασφάλιση—ένα διάλογο με μιά χώρα που ιδίως μετά το 2016 (που διακόπηκαν οι διερευνητικές) απασφάλισε σε επιθετικότητα» τονίζει.
Διαβάστε αναλυτικά: Αντί για διερευνητικές, να κάνουμε τα ελληνοτουρκικά ευρωτουρκικά
Με διευρυμένη ατζέντα προσέρχεται η Άγκυρα
Από την πλευρά της Άγκυρας, τέλος, λίγα μόλις εικοσιτετράωρα πριν τις διερευνητικές, την περασμένη εβδομάδα συνεχίστηκαν οι υπερπτήσεις και οι παραβιάσεις στο Αιγαίο, όπως και η σκληρή ρητορική του του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών και με προσωπικές επιθέσεις προς τον υπουργό Εξωτερικών, Νίκο Δένδια αλλά και με τις δηλώσεις του Χαμί Ακσόι για τις μειονότητες.
Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, έριξε γέφυρες φιλίες προς την πλευρά της Ευρωπαϊκής Ένωσης, επιδιώκοντας κατά την επίσκεψή του στις Βρυξέλλες, να δείξει συναινετική διάθεση και πρόθεση να επανέλθει η Αγκυρα στο δρόμο της ομαλοποίησης των σχέσεών της με την Ευρώπη. Στο πλαίσιο αυτό, οι διερευνητικές επαφές με την Ελλάδα αποκτούν ιδιαίτερη σημασία. Ο ίδιος μάλιστα εξέφρασε εμμέσως την πρόθεση του να συναντήσει τον κ. Δένδια. Απαντώντας ο Έλληνας υπουργός επισήμανε ότι τους συνδέει μακρά φιλία, αλλά «συνάντηση θα υπάρξει όταν το επιτρέψουν οι συνθήκες και υπάρξει το κατάλληλο κλίμα που θα επιτρέψει σε μια τέτοια συνάντηση να είναι εποικοδομητική». Υπενθυμίσε μάλιστα τι έγινε μετά την τελευταία συνάντησή τους στην Μπρατισλάβα, με την έξοδο του «Oruc Reis» στην Ανατολική Μεσόγειο.
Πάντως, πέραν της «φιλικής συμπεριφοράς» του κ. Τσαβούσογλου, η Τουρκία έσπευσε εξ αρχής να θέσει τη δική της ατζέντα στο τραπέζι του νέου γύρου των διερευνητικών επαφών.
Σε ανάλυση που δημοσίευσε το τουρκικό κρατικό πρακτορείο Anadolu, η Τουρκία προσέρχεται στη συνάντηση της Δευτέρας, θέτοντας θέματα που αφορούν όχι μόνο στην υφαλοκρηπίδα και την ΑΟΖ, όπως δηλώνει η Ελλάδα, αλλά και στα χωρικά ύδατα, την υφαλοκρηπίδα, την αποστρατικοποίηση των νησιών, το καθεστώς νησίδων και βραχονησίδων, το εύρος του εναέριου χώρου και τη δικαιοδοσία στις περιοχές έρευνας και διάσωσης.
Όσον αφορά στην Ανατολική Μεσόγειο, η Τουρκία ζητά -σύμφωνα με το τουρκικό πρακτορείο- «να ληφθεί κατ’ αρχήν υπ’ όψη η αρχή της “δίκαιης κατανομής” στην χάραξη της υφαλοκρηπίδας και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ), αλλά παράλληλα με τα δικά της δικαιώματα αποσκοπεί στο να προστατέψει τα δικαιώματα του λαού της Τουρκικής Δημοκρατίας της Βορείου Κύπρου (ΤΔΒΚ)» (sic).
Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, κατά την καθέλκυση της εθνικής φρεγάτας «Istanbul», η πρώτη της «κλάσης İ» που κατασκευάζει η Διεύθυνση Αμυντικής Βιομηχανίας (SSB), και ναυπηγήθηκε ως συνέχεια του Προγράμματος MİLGEM (Εθνικό Πλοίο), έδωσε το δικό του στίγμα: «Κατευθυνόμαστε σε ένα σημείο που δυστυχώς δεν το επιθυμούμε καθόλου, αλλά οι κακοί γείτονες μας, θέλησαν να γίνουν αυτοί ιδιοκτήτες του σπιτιού μας».
«Η προσδοκία από τον γείτονά μας είναι να σεβαστεί τα δικαιώματά μας στο Αιγαίο και την Αν. Μεσόγειο και να αποφύγει ενέργειες που μπορεί να οδηγήσουν σε παρεξηγήσεις», ήταν το μήνυμα που έστειλε ο υπουργός Άμυνας της Τουρκίας, Χουλουσί Ακάρ
