Το φως της δημοσιότητας είδε η πολυαναμενόμενη έκθεση των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών αναφορικά με τη δολοφονία του εξόριστου δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι το 2018 στην Κωνσταντινούπολη, με τον πρίγκιπα διάδοχο της Σαουδικής Αραβίας, Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, να κατονομάζεται για πρώτη φορά δημόσια από τις ΗΠΑ ως το πρόσωπο που ενέκρινε, και πιθανότατα διέταξε, τη δολοφονία.
Η αποχαρακτηρισμένη έκθεση των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών δόθηκε σήμερα, Παρασκευή, στη δημοσιότητα από τη διακυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν και το γραφείο της Διεύθυνσης Εθνικών Πληροφοριών των ΗΠΑ (DNI) -με τη νέα αμερικανική ηγεσία να ανατρέπει την πολιτική του Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος αρνούνταν τη δημοσιοποίηση παραβλέποντας νομοθεσία του 2019.
Η έκθεση για τη δολοφονία Κασόγκι (Office of the Director of National Intelligence)
«Καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι ο πρίγκιπας διάδοχος της Σαουδικής Αραβίας, Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, ενέκρινε την επιχείρηση στην Κωνσταντινούπολη για τη σύλληψη ή τη δολοφονία του Κασόγκι» επισημαίνεται στο τετρασέλιδο κείμενο.
Οι αμερικανικές υπηρεσίες εκτιμούν ότι ο πρίγκιπας διάδοχος της Σαουδικής Αραβίας θεωρούσε «απειλή για το βασίλειο» τον δημοσιογράφο, ο οποίος ήταν γνωστός για τη σφοδρή κριτική του προς τις σαουδαραβικές αρχές.
Είναι «άκρως απίθανο», σύμφωνα με τις Ηνωμένες Πολιτείες, οι Σαουδάραβες αξιωματούχοι να εκτέλεσαν την επιχείρηση εναντίον του Τζαμάλ Κασόγκι χωρίς την έγκριση του Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν.
Στο κείμενο υπογραμμίζεται ότι από το 2017 ο πρίγκιπας διάδοχος είχε «τον απόλυτο έλεγχο» των υπηρεσιών πληροφοριών και ασφαλείας του βασιλείου, κάτι που «καθιστά άκρως απίθανη την υπόθεση οι Σαουδάραβες αξιωματούχοι να εκτέλεσαν μια τέτοια επιχείρηση χωρίς το πράσινο φως» εκ μέρους του.
Οι αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών υποθέτουν εξάλλου ότι εκείνη την εποχή ο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν είχε καλλιεργήσει ένα τέτοιο κλίμα που οι συνεργάτες του δεν τολμούσαν να αμφισβητήσουν τις εντολές που δέχονταν «γιατί φοβούνταν ότι θα απολυθούν ή θα συλληφθούν».
Ο Κασόγκι, ο οποίος διέμενε στις ΗΠΑ και συνεργαζόταν ως αρθρογράφος με την εφημερίδα Washington Post, γράφοντας επικριτικά κείμενα για την πολιτική που εφάρμοζε ο πρίγκιπας διάδοχος, δολοφονήθηκε μέσα στο προξενείο της Σαουδικής Αραβίας στην Κωνσταντινούπολη από ομάδα ατόμων που συνδέονταν με τον Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν.
Το Ριάντ αρνείται κάθε ανάμιξη του πρίγκιπα διαδόχου.
H Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών των ΗΠΑ (CIA) ήταν γνωστό ήδη από το 2018 ότι θεωρούσε υπαίτιο για τη δολοφονία τον πρίγκιπα Σαλμάν, εντούτοις η κατηγορία δεν είχε διατυπωθεί από επίσημα αμερικανικά χείλη έως σήμερα.
Κατά το BBC, ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, αναμένεται να ακολουθήσει πιο σκληρή γραμμή -συγκριτικά με τον προκάτοχό του, Ντόναλντ Τραμπ- στο πεδίο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Σαουδική Αραβία -η οποία και αποτελεί σύμμαχο-κλειδί της Ουάσινγκτον στη Μέση Ανατολή.
Σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχε χθες, Πέμπτη, με τον 85χρονο βασιλιά Σαλμάν της Σαουδικής Αραβίας ο Μπάιντεν «επαναδιατύπωσε τη σημασία που προσδίδουν οι Ηνωμένες Πολιτείες στα ανθρώπινα δικαιώματα και την έννομη τάξη», αναφέρεται σε ανακοίνωση του Λευκού Οίκου.
Πάντως, στην τηλεφωνική επικοινωνία Μπάιντεν -που είχε στόχο να «μαλακώσει» το πλήγμα- οι δύο πλευρές «επαναβεβαίωσαν τη συμμαχία των χωρών τους και δεσμεύτηκαν να συνεργαστούν».
Πηγές της διακυβέρνησης Μπάιντεν, που επικαλείται το ειδησεογραφικό πρακτορείο Reuters, αναφέρουν, σε κάθε περίπτωση, ότι εξετάζεται η ακύρωση συμφωνιών για πωλήσεις όπλων που εγείρουν ανησυχίες στο πεδίο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς και περιορισμός μελλοντικών συμφωνιών σε πωλήσεις «αμυντικών» όπλων.
«Δικαιοσύνη για τον Τζαμάλ» γράφει η σύντροφός του
Μετά τη δημοσιοποίηση της έκθεσης, η Χατιτσέ Τσενγκίζ, σύντροφος του Τζαμάλ Κασόγκι ανήρτησε στο Twitter το μήνυμα «δικαιοσύνη για τον Τζαμάλ» (#justiceforjamal), μαζί με μία φωτογραφία του δημοσιογράφου που δολοφονήθηκε στα 59 του χρόνια.
Αναστέλλουν οι ΗΠΑ τη χορήγηση βίζας σε 76 Σαουδάραβες
Υπό το φως της δημοσιοποίησης της έκθεσης, οι Ηνωμένες Πολιτείες απαγόρευσαν στην είσοδο στη χώρα σε 76 Σαουδάραβες, τονίζοντας ότι δεν θα ανεχθούν πρόσωπα τα οποία απειλούν ή επιτίθενται σε ακτιβιστές, αντιφρονούντες και δημοσιογράφους εκ μέρους ξένων κυβερνήσεων, ανακοίνωσε ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν.
Οι σχετικές κυρώσεις εντάσσονται στο πλαίσιο ενός καινούριου κανονισμού, του αποκαλούμενου «Απαγόρευση Κασόγκι» (Khashoggi Ban) και έχουν ως στόχο να απαγορευτεί η είσοδος στις ΗΠΑ σε πρόσωπα που κατηγορούνται ότι επιτέθηκαν, εξ ονόματος των αρχών της χώρας τους, σε αντιφρονούντες ή δημοσιογράφους στο εξωτερικό.
Τα ονόματα και οι ιδιότητες των 76 Σαουδαράβων που πλήττονται από την απόφαση δεν αποκαλύφθηκαν.
«Ο Τζαμάλ Κασόγκι πλήρωσε με τη ζωή του επειδή εξέφραζε τις απόψεις του» δήλωσε ο Άντονι Μπλίνκεν, διαμηνύοντας: «Έχουμε πει με σαφήνεια ότι οι απειλές και οι επιθέσεις από τη Σαουδική Αραβία εναντίον ακτιβιστών, αντιφρονούντων και δημοσιογράφων πρέπει να τελειώσουν. Δεν θα γίνουν ανεκτές από τις ΗΠΑ».
